Doğalgaz Kaçağı Tespiti

Doğalgaz kaçağı insan hayatını doğrudan tehdit eden bir durum olduğundan en güvenilir yöntem profesyonel cihazlarla yapılan tespittir. Doğalgaz kaçağı tespiti profesyonel cihazlar eşliğinde yapılmalıdır.

Kaçak tespit cihazları ortam havasındaki metan gazı (CH₄) yoğunluğunu ölçerek, en küçük sızıntıları bile belirleyebilir. Bu cihazlar genellikle gaz dedektörü, portatif kaçak ölçer veya akustik dinleme cihazları şeklinde kullanılır.

Doğalgaz Kaçağı Nasıl Tespit Edilir?

Profesyonel ekipler tespit işlemine başlamadan önce gaz vanasını kapatmaz; çünkü cihazın gazı algılayabilmesi için sızıntının devam etmesi gerekir. Öncelikle cihaz, ortamın genel gaz yoğunluğunu ölçer.

Ardından boru hatları, bağlantı noktaları, ocak ve kombi bağlantı bölgeleri cihaz probu ile tek tek kontrol edilir. Dijital ekranlı cihazlar, gaz oranını yüzde veya ppm (parts per million) cinsinden gösterir.

Bazı gelişmiş cihazlar, alarm özelliği ile belirli bir yoğunluk seviyesini geçtiğinde sesli ve ışıklı uyarı verir. Bu sayede kaçak noktasının yeri hassas bir şekilde belirlenir. Kapalı alanlarda ölçüm yapılırken mutlaka havalandırma sağlanmalı, elektrikli cihazlar kullanılmamalıdır.

Tespit sonrasında, kaçak noktası genellikle sızıntı giderici ekipmanlarla onarılır veya gerekli parça değişimi yapılır. Cihazla tespit, hem zaman kazandırır hem de çıplak gözle görülemeyen mikro kaçakların bulunmasını sağlar. Bu yüzden doğalgaz tesisatlarında periyodik kontrolün cihazla yapılması güvenliğin temel adımlarından biridir.

Doğalgaz Kaçağı Neden Olur?

Doğalgaz kaçağının oluşmasının birden fazla sebebi vardır. Bunların başında tesisatın yaşlanması, yanlış montaj, gevşeyen bağlantı noktaları ve cihaz arızaları gelir. Özellikle 10 yıldan uzun süre kullanılan tesisatlarda metal borularda korozyon ve contalarda esneme kaybı görülür. Bu durum, zamanla gaz sızıntısına neden olabilir.

Bir diğer neden, bina tadilatları sırasında farkında olmadan borulara zarar verilmesidir. Delme, kesme veya darbe sonucu boruda çatlak oluşabilir. Ayrıca deprem gibi yer hareketleri, boru bağlantılarını gevşetebilir. Mevsimsel sıcaklık farkları da metalin genleşip büzülmesine yol açarak bağlantı bölgelerinde kaçak riskini artırır.

Cihaz kaynaklı kaçaklar ise genellikle kombi, ocak veya şofben bağlantılarındaki hortum ve contaların zamanla yıpranmasıyla ortaya çıkar.

Yetkisiz kişiler tarafından yapılan onarım ve montajlar da hatalı bağlantılar nedeniyle kaçak riskini yükseltir. Kaçak oluşumunu önlemenin en etkili yolu, düzenli bakım yaptırmak ve yalnızca sertifikalı doğalgaz ustalarıyla çalışmaktır.

Doğalgaz Kaçağı İhbar Hattı

Doğalgaz kaçağı, ev ve iş yerlerinde ciddi güvenlik riskleri oluşturan, patlama ve yangına yol açabilecek bir durumdur. Kaçak; boru hatları, bağlantı noktaları, cihaz hortumları veya vanalardaki gevşemelerden kaynaklanabilir.

Kaçak oluştuğunda doğalgaz kokusu (çürük sarımsak benzeri) hissedilir, ancak her zaman koku fark edilmeyebilir. Bu nedenle düzenli bakım ve cihazla ölçüm yapılması hayati önem taşır.

Kaçak anında panik yapılmamalı, gaz vanası kapatılmalı, kapı ve pencereler açılarak ortam havalandırılmalıdır. Elektrikli aletler, prizler, telefonlar kesinlikle kullanılmamalıdır. Bu cihazların kıvılcım çıkarma riski vardır. En güvenli adım, ortamdan uzaklaşıp doğalgaz acil ihbar hattı olan 187’yi aramaktır.

Özellikle eski binalarda veya uzun yıllar bakım yapılmamış tesisatlarda kaçak riski yüksektir. Ayrıca, kombi ve ocak bağlantılarındaki esnek hortumların kullanım süresi dolduğunda yenilenmemesi de sızıntıya yol açabilir.

Doğalgaz kaçağı, ihmal edildiğinde büyük facialara neden olabileceğinden, hem kullanıcıların hem de tesisat firmalarının periyodik kontrol konusunda titiz olması gerekir.

Doğalgaz Kaçağı İçin Hangi Numara Aranır?

Doğalgaz kaçağı durumlarında aranması gereken tek resmi acil hat 187 Doğalgaz Acil İhbar Hattıdır. Türkiye’nin tüm illerinde hizmet veren bu hat, doğrudan doğalgaz dağıtım şirketlerinin acil müdahale birimlerine bağlanır. Bu numara ücretsizdir ve hem sabit hatlardan hem de cep telefonlarından aranabilir.

187 numarasını aramadan önce bulunduğunuz ortamı güvenli hale getirmek gerekir. Gaz vanasını kapatmak, pencereleri açarak havalandırma sağlamak elektrikli cihazları ve açık ateşi kapatmak temel adımlardır. Daha sonra bina dışına çıkarak arama yapılmalıdır.

Bu hattın amacı, doğalgaz kaçağı şüphesi veya acil tehlike durumlarında hızlı bir şekilde uzman ekiplerin yönlendirilmesini sağlamaktır.

Sadece gerçek acil durumlarda aranmalı yanlış ihbar yapılmamalıdır. 187 dışında herhangi bir numarayı aramak müdahale süresini uzatabilir.

Doğalgaz Kaçağını Kim Tamir Eder?

Doğalgaz kaçağını, yalnızca yetkilendirilmiş ve sertifikalı doğalgaz tesisat ustaları veya doğalgaz dağıtım şirketinin acil müdahale ekipleri tamir edebilir. Bu tür işlemler yüksek risk taşıdığından, kesinlikle bireysel müdahale yapılmamalıdır.

Türkiye’de doğalgaz tesisatıyla ilgili tüm bakım ve onarım işlemleri, TS EN 1775 standardına ve ilgili yönetmeliklere uygun şekilde yapılmak zorundadır.

Kaçak ihbarı sonrasında gelen 187 acil müdahale ekibi, gaz akışını keser ve sızıntının yerini tespit eder. Eğer kaçak, ana hat veya bina giriş bağlantısında ise onarım işlemini doğrudan dağıtım şirketi yapar.

Ancak daire içi tesisat ve cihaz bağlantılarındaki kaçaklar, sertifikalı özel tesisat firmaları tarafından giderilir. Bu firmalar yaptıkları onarımın güvenli olduğunu belgelemek için gaz açma raporu düzenler.

Yetkisiz kişilerce yapılan müdahaleler hem can güvenliğini tehlikeye atar hem de doğalgaz aboneliğinin iptaline neden olabilir. Ayrıca olası bir patlama veya zehirlenme durumunda sigorta şirketleri hasarı karşılamaz. Bu nedenle doğalgaz kaçağı tamiri mutlaka ehil ellere bırakılmalıdır.

Doğalgaz Kaçağı Tamiri

Doğalgaz kaçağı tamiri öncelikle kaçağın kesin olarak yerinin belirlenmesiyle başlar. Profesyonel dedektörlerle yapılan ölçümler sonrası boru bağlantılarında gevşeklik varsa yeniden sıkılır, conta eskimesi durumunda yenisi takılır. Eğer boruda çatlak veya korozyon varsa hasarlı bölüm değiştirilir.

Tamir sırasında tesisattaki gaz tamamen boşaltılır ve ortam havalandırılır. Kaynak işlemleri gerekiyorsa, kıvılcım riskini en aza indirmek için özel güvenlik prosedürleri uygulanır. Onarım tamamlandıktan sonra tekrar cihazla ölçüm yapılarak sızıntının giderildiği doğrulanır.

Yetkilendirilmiş tesisat firmaları, yaptıkları tamir işlemini kayıt altına alır ve gaz dağıtım şirketine bildirir. Böylece gaz akışı güvenli şekilde yeniden sağlanır. Bu süreçte, kullanıcıların kendi başına onarım yapmaya çalışmaması hayati önem taşır.

Doğalgaz Kaçağı Kokusu

Doğalgaz aslında kokusuz bir gazdır. Ancak olası kaçakların kolayca fark edilebilmesi için gaz dağıtım şirketleri, doğalgaza özel bir koku verici madde (merkaptan) ekler. Bu madde çürük sarımsak veya bozulmuş soğan kokusuna benzeyen yoğun bir koku yayar. Böylece en küçük sızıntı bile kullanıcılar tarafından hızla fark edilir.

Eğer bu kokuyu hissederseniz, öncelikle panik yapmadan güvenlik adımlarını uygulamalısınız:

• Kapı ve pencereleri açarak ortamı derhal havalandırın.

• Ana doğalgaz vanasını kapatın.

• Çakmak, kibrit gibi açık alev kaynaklarını kullanmayın.

• Elektrikli cihazları açmayın, kapamayın ve fişten çekmeyin.

• Kapı zilini kullanmayın.

• Telefonunuzu bulunduğunuz ortamda kullanmayın; bina dışına çıkarak ihbarda bulunun.

• Gaz kokusunun olduğu yeri tüm kişilerin terk etmesini sağlayın.

• Komşunuzdan veya en yakın güvenli noktadan 187 Doğalgaz Acil Hattını arayın.

• 187’ye ulaşılamıyorsa itfaiyeyi arayın.

• Koku bodrumdan geliyorsa bodruma girmeyin.

Cihazınızın yakınında hafif bir gaz kokusu hissediyorsanız, bu genellikle pilot ateş arızası anlamına gelir. Bu durumda cihazınızı yetkili servise kontrol ettirin.

Koku tespiti cihaz olmadan kaçak fark etmenin en pratik yoludur ancak her zaman güvenilir değildir. Bu nedenle periyodik cihazlı kontroller de yapılmalıdır.